fıkra 11 dil anlatım

Fıkra Türü Hakkında Bilgi         Bir yazarın herhangi bir konu veya günlük olaylar hakkındaki görüşlerini, düşüncelerini ayrıntılara inmeden güzel bir üslupla ( kanıtlama gereği duymadan ) anlattığı gazete ve dergilerde yayımlanan kısa fikir yazılarına fıkra denir. Bu tür yazıların diğer adı da ‘Köşe Yazısı’dır. Her gün aynı köşe ya da sütunda yayınlanır. Siyasal, ekonomik, eğitim... gibi günlük toplumsal konular ayrıntıya girilmeden kısaca işlenir. Fıkralarda geniş kitleyi ilgilendiren günlük olaylardan seçilmiş farklı konular ele alınır.           Fıkra yazarı öne sürdüğü görüşleri ispatlamak, verdiği bilgilerin doğruluğunu belgelemek zorunda değildir.Yazdığı konu ile ilgili kendi düşüncelerini, görüşlerini, duygularını rahatlıkla anlatabilir.          Fıkra yazarı kişisel anlayışını herhangi bir kanıt göstermeden kendine özgü bir dille anlatır. Fıkralarda kesin bir sonuca varmaktan çok , güzel, hoş sonuçlara varmaya ; canlı, ilgi çekici olmaya özen gösterilir. Yazar kendi duygu ve düşüncelerini en iyi biçimde aktararak okuyucu ile arasında sıkı bir bağ kurar.        Yazılı kompozisyon türü olarak fıkra düşünsel ağırlıklı, günlük, kısa yazılardır. Siyasi ve toplumsal olaylar ele alınırken belgelere, kanıtlara, aşırı ayrıntılara yer verilmez. Fıkra yazarı geniş kitlelere seslendiği için dili kolay anlaşılır olmalıdır. Her konuda fıkra yazılabilir.

FIKRANIN ÖZELLİKLERİ 1. Siyasal, ekonomik, eğitim... gibi günlük toplumsal konular ayrıntıya girilmeden işlenir. 2. Konular tarafsız bir şekilde ele alınır. 3. Yazar anlattıklarını kanıtlamak zorunda değildir. Bilimselden çok kişisel görüşünü açıklar,        okuyucusunu kendisi gibi düşündürme kaygısı yoktur. 4. Konular çok değişik açılardan ele almadan, ayrıntılara inmeden işlenir. 5. Gazete yazısı türüdür. 6. Makale gibi düşünsel plânla yazılır. Fakat makaleden kısa yazılardır. 7. Günübirlik yazılardır, en beğenileni bile birkaç gün sonra unutulur. 8. Okuyucuyla sohbet ediyormuş gibi bir hava sezdirilir. 9. Yazar, yapmacıklıktan uzaktır. Açık, sade ve akıcı bir dil kullanılır. 10. Anlatım yazarın kendine özgü olmalıdır. 11. Dil doğal dildir. Günlük deyimlere, yer yer nükteli sözlere yer verilir. 12.Yazılanlar okuyucunun ilgisini çekmelidir

Fıkranın Yazılma Amacı Fıkraların amacı, siyasî, kültürel, ekonomik, toplumsal vb. konuları çok defa eleştirel bir bakış açısıyla anlatarak kamuoyunu yönlendirmektir. ** Not: Bu tür fıkraları, kısa hikâye niteliğindeki, nükteli, mizah öğesi taşıyan fıkralarla karıştırmayınız. Bu tür fıkralarda dinleyeni güldürmek, eğlendirmek ön plandadır. Oysa köşe yazılarında okuyucuyu düşündürmek, güncel bir sorunu dile getirmek esastır.

Fıkra ile Makalenin Farkları 1. Makalelerde düşünceleri ( yazılanları ) ispatlama kaygısı vardır; ancak fıkralarda ispatlama kaygısı yoktur. 2. Makalelerde ciddi, yapmacıksız, bilimsel bir anlatım vardır. Fıkralarda açık, sade ve anlaşılır bir dil kullanılır. 3. Fıkralar günübirlik yazı türüdür. Makalede ise böyle bir durum yoktur.

Edebiyatımızda Fıkra yazan ilk kişi Ahmet Rasim’dir. Bunun dışında Falih Rıfkı Atay, Peyami Safa, Burhan Felek ve Çetin Altan en tanınmış fırka yazarlarıdır.

Türk edebiyatında fıkra yazarlığı Türk edebiyatında fıkra yazarlığı, Şinasi’nin 1860 yılında Agâh Efendi ile birlikte çıkardıkları Tercüman-ı Ahval gazetesindeki yazılarıyla başlamıştır. O zamandan günümüze kadar fıkra yazan başlıca yazarlar şunlardır: Namık Kemal, Ahmet Rasim, Ahmet Haşim, Falih Rıfkı Atay, Burhan Felek, Peyami Safa, Refi Cevat Ulunay, Orhan Seyfi Orhon, Yusuf Ziya Ortaç, Bedii Faik, Necip Fazıl Kısakürek, Nazlı Ilıcak, Rauf Tamer, Ahmet Kabaklı, Çetin Altan, Oktay Ekşi, Uğur Mumcu, Abdi İpekçi, İlhan Selçuk, Ergun Göze, Hasan Pulur, Mehmet Barlas, Fehmi Koru, Ta-ha Akyol, Gürbüz Azak, Ahmet Taşgetiren, Cengiz Çandar, Yavuz Gökmen, Gülay Göktürk.

Mizahi fıkralarla köşe yazılarını karşılaştırınız. Bu tür metinler arasındaki farklılık -      la­rı açıklayınız. Köşe yazılarında güncel olaylarla ilgili yazarın yorum ve değerlendirmeleri yer alır. Mizahi fıkralar, güldürü ve hiciv unsurlarını barındıran kısa hikâyelerdir. Gazete ile doğup gelişen fıkra türü ile mizahi fıkralar tamamen ayrı türlerdir.  SÖZLÜ ANLATIM TÜRÜ FIKRA İLE GAZETE YAZISI FIKRA ARASINDAKİ FARKLAR: Sözlü anlatım türü olan fıkralar nükteli küçük hikayelerdir.Bunlar olayları gülünç, şakalı anlatarak insanları düşündürmeyi amaçlar.Gazetelerde yayımlanan fıkralar ise olayları yorumlayan ciddi veya nükteli yazılardır. Sözlü anlatım türü fıkralarda olay örgüsü varken gazete fıkralarında yoktur. Güldürücü fıkra olay çevresinde gelişen bir tür iken gazete yazısı türü olan fıkra düşünce yazısıdır. Sözlü anlatım türü fıkralar anonimdir , gazete fıkralarının ise yazarı bellidir.

Gazetedeki bir yazının fıkra mı, haber yazısı mı olduğunu nasıl anlarsınız? Düşünceleri­nizi belirtiniz. Gazetede bir yazının fıkra mı yoksa haber yazısı mı olduğunu anlamak için o yazıda anlatılanların içinde yazarın yorumları ve çözüm önerileri olup olmadığı­na dikkat ederiz. Eğer yazar, konu hakkında kendi düşün­celerini dile getiriyorsa o yazı bir fıkradır.